Αψίδα

Church of Holy Cross in Pelendri

Dublin Core

Title

Church of Holy Cross in Pelendri

Alternative Title

Εκκλησία Τιμίου Σταυρού εις Πελέντρι

Description

Η εκκλησία βρίσκεται στο νότιο άκρο του χωριού. Είναι τρίκλιτη με κεντρικό τρούλο. Η σημερινή της μορφή είναι αποτέλεσμα τριών προσθηκών και πολλών επεμβάσεων οι οποίες άλλαξαν σημαντικά την αρχική μορφή του μνημείου. Η αρχική εκκλησία χρονολογείται τον 11ο αιώνα και ήταν μονόκλιτη με τρούλο. Η εκκλησία αυτή καταστράφηκε άγνωστο πώς και διασώθηκε μόνο η αψίδα. Ξανακτίστηκε πιθανότατα στις αρχές του 14ου αιώνα με επιμηκυμένη την Δυτική καμάρα. Τον 14ο αιώνα προστέθηκε το βόρειο παρεκκλήσιο χωρίς αψίδα και ενώθηκε με την αρχική εκκλησία. Στο τέλος του 15ου ή και αρχές του 16ου αιώνα προστέθηκε ακόμη ένα παρεκκλήσι στη νότια πλευρά. Ολόκληρη η εκκλησία είναι αγιογραφημένη με τοιχογραφίες 12ου έως 16ου αιώνος. Στην αρχική αψίδα που διασώθηκε υπάρχουν τοιχογραφίες του 1178 με βάσει κτητορική επιγραφή που σώθηκε στο κέντρο της αψίδας πάνω από το παράθυρο. Οι τοιχογραφίες αυτές συνδέονται με τοιχογραφίες της Καπαδοκίας. H εκκλησία είναι εξ ολοκλήρου κατασκευασμένη από σκληρή ακατέργαστη πέτρα του Τροόδους. Η ανωδομή είναι δίρριχτη ξύλινη στέγη επιστρωμένη με πήλινα κεραμίδια γαλλικού τύπου. Πάνω από την στέγη εξέχει το τύμπανο του τρούλου σε κυλινδρικό σχήμα και η στέψη του γίνεται με πέτρινο κέλυφος το οποίο είναι επικαλυμμένο επίσης με πήλινο γαλλικού τύπου κεραμίδι. Η κόγχη του Ιερού είναι ημικυκλική και στεγάζεται με κέλυφος από πέτρα σε σχήμα τεταρτοσφαιρίου, το οποίο είναι επιστρωμένο με πήλινο κεραμίδι βυζαντινού τύπου. Η εκκλησία διαθέτει 2 εισόδους, μια στο μέσο του βόρειου και μια στο μέσο του δυτικού τοίχου. Είναι ξύλινες δίφυλλες θύρες με τοξωτό ανώφλι. Πέραν των ανωτέρω θυρών, στον φωτισμό της εκκλησίας συμβάλλουν τα 4 μακρόστενα παράθυρα στο τύμπανο του τρούλου, 1 μεγάλο παράθυρο στο νότιο κλίτος στον τοίχο του Ιερού και μακρόστενο παράθυρο στο κέντρο της κόγχης του Ιερού. Η εκκλησία είναι υπερυψωμένη κατά 1 μέτρο περίπου πάνω από την πλακοστρωμένη αυλή που την περιβάλλει. Το δάπεδό της εσωτερικά είναι από κυπριακό γυψομάρμαρο σε γραμμική και διαγώνια τοποθέτηση. Το Ιερό Βήμα είναι υπερυψω-μένο 1 σκαλί και διαχωρίζεται από τον κυρίως ναό με ξυλόγλυπτο επιζωγραφισμένο τέμπλο εξαιρετικής τέχνης. Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μεσαιωνικές εκκλησίες της Κύπρου και είναι μία από τις 10 εκκλησίες του Τροόδους που είναι κηρυγμένες μνημεία της UNESCO.

Source

Holy Metropolis of Limassol
Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού

Publisher

Library of Cyprus University of Technology
Digital Heritage Research Lab of Cyprus University of Technology

Contributor

Holy Metropolis of Limassol
Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού

Rights

Απαγορεύεται η δημοσίευση ή αναπαραγωγή, ηλεκτρονική ή άλλη χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του δημιουργού.

Format

JPG

Language

EL, EN

Type

Identifier

IML0001

Coverage

34.893191, 32.966117

Files

Citation

Holy Metropolis of Limassol and Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού, “Church of Holy Cross in Pelendri ,” Αψίδα, accessed November 4, 2024, https://apsida.cut.ac.cy/items/show/16312.