Church of Panayia in Finikaria

Church of Panayia in Finikaria

Εκκλησία Παναγίας εις Φοινικάρια

Παναγία (Ναός: Φοινικάρια--Κύπρος)

Churches--Cyprus

Εκκλησίες--Κύπρος

Panayia (Church : Finikaria--Cyprus)

Η εκκλησία είναι κτισμένη στο κέντρο του χωριού Φοινικάρια, σε επίπεδο τεμάχιο το οποίο εφάπτεται δρόμου στο βόρειο σύνορό του. Eίναι μονόκλιτος Βασιλική με οξυκόρυφη καμάρα. Οι εξωτερικές τοιχοποιίες της εκκλησίας είναι εξ ολοκλήρου δομημένες με πέτρα Λεμεσού. Φαίνεται ότι κτίστηκε σε 2 φάσεις. Η πρώτη φάση έφθανε μέχρι το σημείο που ξεκινά σήμερα ο γυναικωνίτης. Στην φάση αυτή έχουμε τοιχοποιίες μεγάλου πάχους οι οποίες ενισχύονται στο νότιο και βόρειο τοίχο με 4 αντηρίδες. Επί των αντηρίδων βαίνουν εσωτερικά ενισχυτικά τόξα τα οποία στηρίζουν την οξυκόρυφη καμάρα επίσης από πέτρα. Πάνω από την καμάρα υπάρχει δίρριτη στέγη με πήλινο βυζαντινό κεραμίδι. Η προέκταση στα δυτικά κτίστηκε με ιδίου τύπου τοιχοποιίες από πέτρα Λεμεσού χωρίς αντηρίδες. Η ανωδομή είναι εσωτερικά οξυκόρυφη καμάρα ενώ από πάνω υπάρχει δίρριχτη στέγη με 2 εγκάρσια αετώματα (τετράριχτη σε σχήμα σταυρού). Στη νοτιοανατολική γωνία της εκκλησίας υπάρχει πέτρινο καμπαναριό από λαξευμένους λίθους το οποίο ανεβαίνει 2 στάσεις πάνω από το γείσο της στέγης. Η κόγχη του Ιερού είναι πεντάπλευρη και στεγάζεται με πέτρινο κέλυφος σε σχήμα τεταρτοσφαιρίου και επικαλυμμένο με πήλινο κεραμίδι βυζαντινού τύπου. Στη νότια πλευρά της εκκλησίας υπάρχει στεγασμένο αίθριο πλάτους 3 περίπου μέτρων. Το νότιο του μέτωπο είναι 3 οξυκόρυφα τόξα (καμάρες) και η ανωδομή του είναι μονόρριχτη στέγη με πήλινο κεραμίδι βυζαντινού τύπου. Η εκκλησία έχει 2 κύριες εισόδους, μια στο μέσο του νότιου και μια στο μέσο του δυτικού τοίχου. Είναι δίφυλλες ξύλινες θύρες με τοξωτό ανώφλι. Πέραν των ανωτέρω 2 θυρών υπάρχει και μονόφυλλη ξύλινη θύρα στο νότιο τοίχο του Ιερού Βήματος. Εσωτερικά το δάπεδο της εκκλησίας είναι από κυπριακό γυψομάρμαρο. Το Ιερό Βήμα είναι υπερυψωμένο 1 σκαλί και διαχωρίζεται από την υπόλοιπη εκκλησία με ξύλινο σκαλιστό τέμπλο εξαίρετης τέχνης. Βάσει επιγραφής που υπάρχει στην ποδιά του τέμπλου κάτω από την εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ (πλαϊνή είσοδος προς ιερό βήμα) η επιχρύσωση του έγινε το 1859. Στη δυτική πλευρά της εκκλησίας υπάρχει ξύλινος γυναικωνίτης. Η ανάβαση γίνεται μέσω ξύλινης σκάλας που υπάρχει στην βορειοδυτική γωνία της εκκλησίας. Στο εξωτερικό της εκκλησίας υπάρχουν διάφορα πέτρινα σκαλίσματα τα οποία κοσμούν το κτήριο. Στο ύψος του περιμετρικού γείσου της στέγης στο νότιο τοίχο εκεί που τελειώνει το περιστύλιο υπάρχει σκαλισμένη προτομή κάποιου ιεράρχη. Στο γείσο του τεταρτοσφαίριου της αψίδας υπάρχουν 2 πέτρινες σκαλιστές κανούρες εκ’ των οποίων η μία είναι σε μορφή κεφαλής ζώου (λύκος) και το νερό κατέρχεται από το στόμα του ζώου. Εξαίρετης τέχνης είναι και ο πέτρινος κυκλικός ρόδακας στο μέτωπο του νότιου τοίχου πάνω από το τεταρτοσφαίριο της κόγχης του ιερού. Τα ανωτέρω διακοσμητικά πέτρινα στοιχεία σε συνδυασμό με το πέτρινο καμπαναριό, την πέτρινη κορνίζα σε όλο το μήκος του γείσου στεγών και τα πέτρινα περιθυρώματα προσδίδουν ιδιαίτερη ομορφιά στην εξωτερική εμφάνιση της εκκλησίας. Χρονολόγηση εκκλησίας: Πάνω από το περιθύρωμα παραθύρου στον νότιο τοίχο του κτηρίου υπάρχει εγχάρακτη πέτρινη πλάκα με δυσανάγνωστη επιγραφή στην οποία ξεχωρίζει η ημερομηνία 1839. Βάσει επιγραφής χαραγμένης σε πέτρα στη νότια είσοδο, η εκκλησία πρέπει να είχε αποπερατωθεί το 1835. Μαρμάρινη πλάκα στο εσωτερικό της εκκλησίας αναγράφει <16 ΟΤΩΒΡΙΟΥ 1849 ΕΠ΄ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΤΟΥ Γ΄>. Από τα ανωτέρω πιθανολογείται ότι η εκκλησία αποπερατώθηκε το 1835. Είναι μνημείο Β΄Πίνακα του Τμήματος Αρχαιοτήτων και τυγχάνει συνεχούς και επιμελημένης συντήρησης. Η κατάσταση του κτηρίου είναι άριστη. Εμβαδόν ισογείου : 90 τ.μ., Εμβαδόν γυναικωνίτη : 20 τ.μ.

Holy Metropolis of Limassol

Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού

Holy Metropolis of Limassol

Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού

Library of Cyprus University of Technology

Digital Heritage Research Lab of Cyprus University of Technology

1849-10-16

Holy Metropolis of Limassol

Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού

Απαγορεύεται η δημοσίευση ή αναπαραγωγή, ηλεκτρονική ή άλλη χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του δημιουργού.

PNG

EL, EN

Image

IML0032

34.753306, 33.097081