Holy Monastery of Holy Cross in Kouka

Holy Monastery of Holy Cross in Kouka

Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού εις Κουκά

Μονή Τιμίου Σταυρού (Κουκά--Κύπρος)

Monasteries--Cyprus

Μοναστήρια--Κύπρος

Monastery of Holy Cross (Church : Cyprus--Kouka)

Η εκκλησία βρίσκεται στο Βόρειο άκρο της μικρής κοινότητας Κουκάς. Είναι κτισμένη σε μεγάλο επίπεδο τεμάχιο με δρόμο στο ανατολικό και νότιο σύνορο. Στοιχεία τεμ.: Φ/ΣΧ 47/28 τεμ.: 48Α Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού ανήκει στον τύπο του ελεύθερου Σταυρού, με τρούλο στη διασταύρωση των κεραιών του Σταυρού. Η αρχική εκκλησία φαίνεται ότι κτίστηκε τον 12ο αιώνα. Ήταν εξ ολοκλήρου κτισμένη με πέτρα περιοχής. Σε μεταγενέστερο στάδιο φαίνεται να κατέρρευσε η ανωδομή του κτηρίου και επισκευάστηκε. Τότε αντικαταστάθηκε ο τρούλος, με σταυροθόλιο με νευρώσεις. Το εξωτερικό τύμπανο του σταυροθολίου είναι χαμηλό. Στην φάση αυτή φαίνεται να ανήκει και προέκταση στο Δυτικό σκέλος της σημερινής εκκλησίας. Η εκκλησία έχει 3 κύριες εισόδους, μια στο μέσο της νότιας κεραίας, μία στο μέσο της βόρειας και μια στο μέσο της δυτικής. Είναι και οι τρεις δίφυλλες ξύλινες θύρες με τοξωτό ανώφλι. Πάνω από τις εισόδους υπάρχουν μικρά μακρόστενα παράθυρα με θωράκια από πέτρα. Τα θωράκια έχουν κυκλικές οπές. Στη νότια πλευρά της εκκλησίας πάνω από τη νότια είσοδο υπάρχει μικρό πέτρινο καμπαναριό. Οι στέγες στις κεραίες είναι δίριχτες και είναι επενδυμένες με πήλινο βυζαντινό κεραμίδι. Με ιδίου τύπου κεραμίδι είναι επενδυμένο και το κέλυφος του σταυροθολίου που αντικατέστησε τον τρούλο. Η κόγχη του Ιερού είναι τρίπλευρη και το τεταρτοσφαίριο της είναι επενδυμένο με πήλινο βυζαντινό κεραμίδι. Το δάπεδο της εκκλησίας εσωτερικά είναι από κυπριακό γυψομάρμαρο. Το Ιερό είναι 2 σκαλιά υπερυψωμένο. Στο δυτικό άκρο της κεραίας, εκεί που έγινε προέκταση, η εκκλησία είναι 2 σκαλιά υπερυψωμένη. Στο μέσο της γραμμής της υψομετρικής διαφοράς υπάρχει πέτρινη κολυμβήθρα στερεωμένη στο δάπεδο, η οποία χρησιμοποιείται για την τέλεση του αγιασμού. Το Ιερό Βήμα χωρίζεται από τον κυρίως ναό με ξυλόγλυπτο εικονοστάσι με ωραίους χρωματισμούς. Με τους ίδιους χρωματισμούς είναι επιζωγραφισμένο και το ξύλινο κουβούκλιο πάνω από την Αγία Τράπεζα. Εσωτερικά το μεγαλύτερο μέρος των τοίχων της εκκλησίας είναι από ανεπίχριστη πέτρα. Διασώζονται εξαιρετικές τοιχογραφίες στην καμάρα της Νότιας και Βόρειας κεραίας, καθώς και στις αβαθείς αχιβάδες στη νότια, βόρεια και δυτική τοιχοποιία. Οι τοιχογραφίες είναι διαφόρων εποχών. Οι πρώτες από αυτές ανάγονται στον 12ο αιώνα ενώ υπάρχουν και μεταγενέστερες 15ου αιώνος. Είναι άγνωστο πότε λειτούργησε στην περιοχή μοναστήρι. Η εκκλησιαστική παράδοση συνδέει την ίδρυση του με την άφιξη της Αγίας Ελένης. Ο Αρχιμαντρίτης Κυπριανός αναφέρει ότι εις το χωρίον Κουκά είναι ναός του Τιμίου Σταυρού εις εναπετέθησαν τα τρίμματα του Τιμίου Σταυρού όταν η Αγία Ελένη έσχισεν εις τμήματα τον τίμιο Σταυρό στον βασιλοπόταμο. Ο Μπάρσκυ γράφει ότι αρχικά λειτούργησε ως ενοριακός ναός και όταν κάποτε το χωριό εγκαταλείφθηκε εγκαταστάθηκε εκεί ένας Ιερομόναχος. Σήμερα από το μοναστηριακό οίκημα διασώζεται μόνο ο ναός. Η εκκλησία είναι μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς Β΄ Πίνακος. Το αρχικό κτίσμα ανάγεται στον 12ο αιώνα με προσθήκες 15ου αιώνος. Το σημερινό κτήριο έτυχε επιμελούς συντήρησης τα τελευταία χρόνια από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και σήμερα είναι σε άριστη κατάσταση.

Holy Metropolis of Limassol

Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού

Holy Metropolis of Limassol

Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού

Library of Cyprus University of Technology

Digital Heritage Research Lab of Cyprus University of Technology

12ος αιώνας

Holy Metropolis of Limassol

Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού

Απαγορεύεται η δημοσίευση ή αναπαραγωγή, ηλεκτρονική ή άλλη χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του δημιουργού.

PNG

EL, EN

Image

IML0008

34.850579, 32.887228